Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet (odpowiedzialnym za około 27% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet). Stanowi drugą przyczynę umieralności kobiet z powodu nowotworów złośliwych.
Ryzyko zachorowania rośnie z wiekiem.
Niestety aż 75% kobiet ze zdiagnozowanym rakiem piersi nie ma żadnych znaczących czynników ryzyka (np. mutacje, dodatni wywiad rodzinny, hormonoterapia, dieta z dużą zawartością tłuszczu, otyłość w okresie pomenopauzalnym).
Niezwykle ważne dla zmniejszenia śmiertelności oraz ograniczenia zakresu operacji w wypadku rozpoznania raka piersi są badania przesiewowe i diagnostyczne.
Samokontrola
Jest podstawowym badaniem przesiewowym. Musimy jednak zdawać sobie sprawę, że guzy wielkości do 1cm są często niewyczuwalne; szczególnie, gdy położone są głęboko w tkance, a piersi mają budowę gruczołową. Pacjentki z dużymi piersiami często nie mają nawet możliwości wyczucia guza wielkości 2cm.
Mammografia
Mammografia jest metodą BEZPIECZNĄ, czułą i ratuje życie kobiet na całym Świecie każdego dnia. Dawka promieniowania rentgenowskiego użyta podczas mammografii jest porównywalna z dawką potrzebną do wykonania zdj. Rtg klatki piersiowej i około 300-500 razy mniejsza niż dawka używana podczas badania Tomografii Komputerowej jamy brzusznej.
Według zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) w krajach z dobrze funkcjonującym systemem opieki zdrowia największe korzyści odnosi się wykonując mammografię co 2 lata w przedziale wiekowym 50-69. roku życia. W krajach z bardzo dobrze rozwiniętą opieką medyczną, gdy mammografia nie jest jedynym dostępnym badaniem WHO zaleca rozszerzenie badań przesiewowych do przedziału 40-75. roku życia. Badania przesiewowe w kierunku raka piersi to badania wykonywane u osób bez objawów choroby w celu wykrycia wczesnego raka piersi, co pozwala w większości przypadków na uniknięcie amputacji piersi i na pełne wyleczenie.
Olbrzymim ograniczeniem możliwości diagnostycznych mammografii jest gęsta, gruczołowa struktura piersi. W takim przypadku mammografia powinna być uzupełniona badaniem ultrasonograficznym.
Zaznaczyć trzeba też koniecznie, że kobiety starsze, mające więcej niż 75 lat nie są objęte badaniami przesiewowymi, ale badania piersi powinny wykonywać nadal.
Badanie ultrasonograficzne USG
Badanie ultrasonograficzne piersi odgrywa istotną rolę w wykrywaniu zmian w piersiach.
Wykonujemy je nie tylko u dorosłych kobiet .Jest to badanie nieinwazyjne, bezbolesne i nie naraża pacjentek na promieniowanie rentgenowskie. Nie uwidacznia niestety mikrozwapnień, co uniemożliwia rozpoznanie np. choroby rozrostowej gruczołu piersiowego czy wczesnych etapów rozwoju raka wewnątrzprzewodowego lub zrazikowego.
Niestety badanie usg nie jest już tak powtarzalne jak mammografia i dużo mniej obiektywne.
W dużo większej mierze jego wynik zależy od osoby wykonującej badanie. Z tego powodu jest używane jako badanie przesiewowe jedynie w wybranych ośrodkach i w określonych grupach Pacjentek.
Specjaliści zalecają profilaktyczne wykonywanie tego badania piersi raz w roku oraz zawsze wtedy, gdy pojawi się stwardnienie, guzek, wyciek z brodawki, zniekształcenie brodawki czy jej wciągnięcie.
Rezonans magnetyczny (MRI)
Jest niezwykle czułym badaniem wykrywającym niewidoczne w innych badaniach ogniska raka.
Jest badaniem drogim, z ograniczoną specyficznością, co decyduje, że nie może być jednym z badań przesiewowych.
Zalecane jest zawsze, gdy wynik pozostałych badań jest niejednoznaczny oraz, gdy mamy do czynienia z większą liczbą zmian w piersiach.